Bài dự thi số 17: Vinacontrol đồng hành cùng nông nghiệp hữu cơ Việt Nam
VINACONTROL ĐỒNG HÀNH CÙNG NÔNG NGHIỆP HỮU CƠ VIỆT NAM
Là một trong những đơn vị tiên phong cung cấp dịch vụ đánh giá sự phù hợp trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn đối với phân bón, thức ăn chăn nuôi, thực phẩm nhập khẩu, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật… Nhưng trong lĩnh vực chứng nhận sản phẩm nông nghiệp như VietGAP và nông nghiệp hữu cơ, có thể nói, Vinacontrol bắt đầu quan tâm khi nhiều tổ chức đánh giá sự phù hợp khác đã tham gia từ lâu và cơ cấu thị phần được cho là đã khá ổn định. Tuy nhiên, đánh giá đúng tiềm năng, xu hướng phát triển của ngành nông nghiệp và dư địa rất lớn của thị trường chứng nhận này, từ năm 2019, Vinacontrol đã chính thức nghiên cứu, đăng ký và triển khai thực hiện hoạt động chứng nhận VietGAP và sau đó là nông nghiệp hữu cơ với nhiều thách thức không chỉ vì đây là một lĩnh vực mới, cách tiếp cận mới, đối tượng khách hàng mới… mà kinh nghiệm thực tế và năng lực của đội ngũ chuyên gia đánh giá cũng là một vấn đề được đặt ra.
Thật vậy, “Vạn sự khởi đầu nan”, từ dịch vụ truyền thống là giám định hàng hóa xuất nhập khẩu, khi chuyển sang nghiên cứu hoạt động chứng nhận sản phẩm nông nghiệp, các giám định viên Vinacontrol gặp nhiều khó khăn ngay từ khi tiếp cận với các thuật ngữ hoàn toàn mới lạ về đất, nước, cây, con… Trong khi mới làm quen với hoạt động chứng nhận sản phẩm VietGAP thì xu hướng và chính sách đối với sản xuất nông nghiệp hữu cơ của thế giới cũng như trong nước ngày càng được quan tâm, đầu tư, chuyển dịch mạnh mẽ và định hướng từng bước phát triển bền vững.
Với tinh thần quyết tâm vượt khó để góp phần khẳng định giá trị thương hiệu Vinacontrol và chuẩn bị cho những kịch bản có thể xảy ra trong tương lai – khi các dịch vụ giám định truyền thống ngày càng cạnh tranh gay gắt, thị trường tự thu hẹp; các dịch vụ chứng nhận ngày càng được quan tâm, thị trường chứng nhận đã và đang được mở rộng với rất nhiều lĩnh vực/ mặt hàng – Vinacontrol đã từng bước vượt qua những thách thức ban đầu để đào tạo đội ngũ chuyên gia đánh giá, xây dựng các quy trình đánh giá chứng nhận, lập hồ sơ đăng ký và được Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tiếp nhận hồ sơ, đánh giá, cấp giấy chứng nhận đăng ký lĩnh vực hoạt động đối với chứng nhận VietGAP và nông nghiệp hữu cơ cho các sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi và thuỷ sản theo tiêu chuẩn Việt Nam.
Trong suốt hành trình triển khai nghiên cứu, đăng ký và thực hiện trên thực tế đối với hoạt động chứng nhận sản phẩm VietGAP và nông nghiệp hữu cơ từ năm 2019 tới nay, nhất là hoạt động chứng nhận nông nghiệp hữu cơ, có rất nhiều kỷ niệm đáng nhớ đối với các chuyên gia đánh giá của Vinacontrol Thành phố Hồ Chí Minh. Trong ký ức của mỗi chuyên gia đã từng tham gia triển khai hoạt động chứng nhận nông nghiệp hữu cơ từ những ngày đầu tiên ấy, có lẽ không ai quên được vụ chứng nhận sản phẩm cam, quýt và bưởi hữu cơ tại Hợp tác xã Organic Hope Farm ở tỉnh Hoà Bình vào cuối năm 2021.
Kế hoạch đánh giá chứng nhận đối với hợp tác xã đã bị trì hoãn nhiều lần từ cuối năm 2020 vì đại dịch Covid-19 diễn ra hết sức phức tạp – đi lại giữa các tỉnh thành còn hạn chế, nhất là đi từ Thành phố Hồ Chí Minh tới các tỉnh khác, do nơi đây từng là tâm dịch của cả nước. Hợp tác xã yêu cầu đánh giá chứng nhận càng sớm càng tốt để có thể để kịp vụ thu hoạch cam, quýt, bưởi phục vụ cho tết dương lịch và tết nguyên đán sắp tới. Hiểu được mong đợi cũng như khó khăn của khách hàng nếu không được đánh giá chứng nhận kịp thời thì sẽ phải chờ đến vụ tới năm sau mới có thể thực hiện được, cũng như lỡ các hợp đồng cung cấp sản phẩm hữu cơ của khách hàng cho đối tác, Vinacontrol đã nhanh chóng cập nhật, đánh giá thông tin về đại dịch Covid-19 và chính sách quản lý di chuyển giữa các vùng trong cả nước, kiểm tra tình trạng tiêm vắc xin của các chuyên gia và xây dựng các phương án dự phòng trong trường hợp chuyên gia đánh giá bị mắc Covid-19 hoặc bị cách ly…để lên chương trình thực hiện vụ chứng nhận ngay trong tháng 11 theo yêu cầu của khách hàng.
Bốn chuyên gia đánh giá từ Thành phố Hồ Chí Minh cùng với sự hỗ trợ của một quan sát viên từ Ban Kỹ thuật Tập đoàn đã lên đường thực hiện vụ chứng nhận nông nghiệp hữu cơ đầu tiên tại Hoà Bình với sự tiếp đón nhiệt tình, nồng hậu và hợp tác, hỗ trợ tối đa của toàn thể thành viên Hợp tác xã Organic Hope Farm cùng với Trung tâm Nông nghiệp hữu cơ – Học viện Nông nghiệp Việt Nam – Đơn vị tư vấn. Vụ đánh giá chứng nhận được thực hiện theo đúng chương trình đã đề ra và được đánh giá là thành công hơn cả mong đợi khi các chuyên gia thể hiện xuất sắc bản lĩnh, năng lực thích ứng với mội trường mới, lĩnh vực mới, tinh thần đồng đội, tính chuyên nghiệp, khả năng vượt khó để thể hiện vị thế nhân sự của một thương hiệu lớn – Vinacontrol. Mỗi điểm không phù hợp và khuyến nghị đều được các chuyên gia xem xét kỹ lưỡng, đánh giá khách quan; trao đổi, thảo luận khéo léo; nêu vấn đề một cách chặt chẽ, thuyết phục và nhận được sự tâm phục, khẩu phục của khách hàng trước sự chứng kiến của các chuyên gia thuộc đơn vị tư vấn. Một điều đặc biệt nữa không thể không nhắc tới, đó là, cả bên được đánh giá và đơn vị tư vấn, không ai nghĩ và biết được rằng, đây là vụ chứng nhận nông nghiệp hữu cơ đầu tiên mà Vinacontrol thực hiện.
Sau thời gian thực hiện hoàn tất hành động khắc phục những điểm không phù hợp được phát hiện trong quá trình đánh giá, đảm bảo đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của tiêu chuẩn, Hợp tác xã Organic Hope Farm đã vinh dự được Vinacontrol tổ chức buổi lễ trao giấy chứng nhận nông nghiệp hữu cơ tại cơ sở dưới sự chứng kiến của đại diện Sở/ phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Hoà Bình/ huyện Tân Lạc; Trung tâm Nông nghiệp hữu cơ - đơn vị tư vấn; đại diện chính quyền địa phương xã, huyện nơi hợp tác xã toạ lạc… Buổi lễ diễn ra long trọng với phần phát biểu của đại diện lãnh đạo các bên liên quan và được các cơ quan truyền thông đưa tin, phát sóng trên chương trình thời sự truyền hình của tỉnh Hoà Bình, báo Nông nghiệp Việt Nam…Sự kiện Hợp tác xã Organic Hope Farm (trang trại) được Vinacontrol đánh giá chứng nhận sản phẩm nông nghiệp đạt tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ Việt Nam đã trở thành điểm sáng của ngành nông nghiệp tỉnh Hoà Bình và cái tên Vinacontrol là một trong những tổ chức chứng nhận nông nghiệp hữu cơ uy tín cũng được nhiều cơ quan quản lý nhà nước cũng như các hiệp hội, doanh nghiệp/ cơ sở sản xuất, xuất nhập khẩu trong lĩnh vực nông nghiệp quan tâm nhiều hơn.
Niềm vui của những người chủ trang trại khi được Vinacontrol cấp Giấy chứng nhận nông nghiệp hữu cơ
Chúng ta chia sẻ niềm vui với những con người bình dị đã lăn lộn, tâm huyết, gắn bó với sản xuất nông nghiệp hữu cơ - sau hơn 6 năm với biết bao vất vả, gian nan để từ một thung lũng hoang vu từng ngày thay da, đổi thịt trở thành một trang trại xanh mướt màu cây, lá với sắc màu tự nhiên của những trái bưởi, trái cam, trái quýt đã được Vinacontrol đánh giá và cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ Việt Nam. Từ đây, trái cây của trang trại sẽ được gắn nhãn sản phẩm hữu cơ để có mặt trong các siêu thị, nhà hàng… hướng tới xuất khẩu với giá trị cao hơn nhiều so với sản phẩm canh tác theo phương thức thông thường. Tự hào hơn nữa khi những người chủ trang trại cho biết, toàn bộ sản phẩm được Vinacontrol chứng nhận đạt tiêu chuẩn hữu cơ vụ này đều đã được đặt hàng để giới thiệu sản phẩm Việt Nam an toàn, chất lượng cao tại các hội nghị, thảo thảo của các cơ quan của chính phủ chứ không đủ để bán ra ngoài thị trường. Cũng từ đây, sản phẩm nông nghiệp hữu cơ có dấu chứng nhận của Vinacontrol đã tới tay người tiêu dùng, đánh dấu từng bước, Vinacontrol mở rộng các dịch vụ liên quan tới lĩnh vực nông nghiệp nông thôn ngày càng sâu, rộng hơn. Và tiếp nối vụ chứng nhận nông nghiệp hữu cơ đầu tiên ấy, từ năm 2021 tới nay, nhiều sản phẩm nông nghiệp khác đã được Vinacontrol đánh giá và cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ Việt Nam tại khắp các tỉnh thành trong cả nước – góp phần thực hiện chiến lược phát triển nông nghiệp hữu cơ giai đoạn 2020-2030 theo Quyết định 885/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Để đồng hành ngày càng sâu, rộng cùng nền nông nghiệp hữu cơ Việt Nam, Vinacontrol còn nhiều việc phải làm và tiềm năng cùng với thách thức - tất cả vẫn còn đang chờ đợi ở phía trước. Chắc chắn một điều, khi phát triển bất kỳ dịch vụ mới nào cũng sẽ gặp không ít khó khăn về mọi mặt, nhưng từ những dịch vụ mới đã và đang được triển khai, chúng ta tin tưởng rằng Vinacontrol có đủ nội lực để nghiên cứu và triển khai thực hiện các dịch vụ phù hợp để từng bước đa dạng hóa sản phẩm dịch vụ, nâng cao tỷ lệ các dịch vụ có yêu cầu hàm lượng chất xám cao và góp phần quảng bá, định vị hình ảnh thương hiệu, nâng cao hiệu quả kinh doanh, hướng tới mục tiêu phát triển hài hòa và bền vững.
Trần Minh Châu
